นาขาวัง วิถีที่ไหลไปกับเวลาและวารี
คนบางปะกงใช้ความรู้จากความเข้าใจธรรมชาติเพื่อจัดการชีวิตทั้งเรื่องการอยู่การหากิน โดยไม่ขืนครรลองธรรมชาติ ภูมิปัญญานี้เรียกว่า “นาขาวัง”
คนบางปะกงใช้ความรู้จากความเข้าใจธรรมชาติเพื่อจัดการชีวิตทั้งเรื่องการอยู่การหากิน โดยไม่ขืนครรลองธรรมชาติ ภูมิปัญญานี้เรียกว่า “นาขาวัง”
คำว่า “สลิด” เพี้ยนจากคำว่า “จริต” ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงแนะนำให้ราชบริพารเรียกปลาสลิดว่า “ปลาใบไม้” เพื่อความสุภาพ เพราะทรงเห็นว่ามีรูปร่างเหมือนใบไม้
ประมงพื้นบ้านมีความรู้ในการทำปะการังเทียมมานานหลายพันปีแล้ว องค์ความรู้นี้พบเห็นได้ในทะเลแถบอินโดแปซิฟิก ชาวประมงจะใช้โครงสร้างไม้ไผ่ และใบปาล์ม หรือทางมะพร้าว สะกันไว้เป็นห้องๆ เพื่อดึงดูดสัตว์น้ำ อุปกรณ์แบบนี้ถ้าเป็นคนประมงบ้านเราแถวอ่าวไทยตอนบน อย่างเช่น คนบางปะกง เรียกว่า กล่ำ หรือ กร่ำ พอลงใต้ตั้งแต่ประจวบคีรีขันธ์เป็นต้นไป เรียกว่า ซั้ง หรือซั้งกอ
จอมยุทธ์หนึ่งเดียวในชุมชนคลองหัวจาก ตำบลบางปะกง อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา ที่เลี้ยงตัวด้วยป่าจากจนทุกวันนี้ เป็นเวลากว่า 60 ปี และยังทำหน้าที่สางป่าให้อยู่ในสภาพที่ไม่ตกขโมง
ป่าชายเลนบริเวณปากแม่น้ำบางปะกงมีพันธุ์ไม้มากกว่า 80 ชนิด แต่ชนิดที่คนใช้ประโยชน์ได้แทบทุกส่วน คือต้นจาก สมัย 40-50 ปีก่อน จากเป็นพืชที่ผูกพันกับทุกชีวิต อาหาร วัสดุมุงหลังคาบ้าน ฝาผนัง ของเล่นของเด็กน้อย รายได้ที่ส่งลูกเรียนจนจบ ล้วนได้มาจากพืชตระกูลปาล์มที่วิวัฒนาการจนปรับตัวอยู่ในน้ำเค็มชนิดนี้
แม่หอบ หรือ จอมหอบ (Mud lobster, Mangrove lobster) เป็นสัตว์น้ำไม่มีกระดูกสันหลังในกลุ่มครัสเตเชียนชนิดหนึ่ง อยู่ในสกุล Thalassina จัดเป็นสิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์ที่ถือกำเนิดมาตั้งแต่ยุคไมโอซีนเมื่อ 16 ล้านปีก่อน
นับตั้งแต่เดือนสิงหาคมเป็นต้นไป ก่อนที่ฤดูหนาวจะมาเยือนซีกโลกเหนือ นกหลายชนิดจะเตรียมตัวบินข้ามมหาสมุทรเป็นพันกิโลเมตร มุ่งหน้าลงใต้หนีความหนาวอันทารุณ
ขนมจากเป็นขนมพื้นบ้านโบราณในแถบลุ่มน้ำบางปะกง โดยเฉพาะชุมชนที่พึ่งพาป่าจาก ทำด้วยแป้งข้าวเหนียว มักใช้ข้าวเหนียวดำ ใส่มะพร้าวทึนทึกที่ขูดหยาบๆ และน้ำตาลมะพร้าวกับเกลือเล็กน้อย เสร็จแล้วห่อด้วยใบจาก จบด้วยไม้กลัด แล้วย่างไฟอ่อน ได้กลิ่นหอมของใบจากเป็นอันว่าขนมกำลังสุก ย่างต่อให้ใบจากไหม้เล็กน้อยถึงจะอร่อยจริง
เครือข่ายอนุรักษ์แม่น้ำบางปะกง แชร์ข่าวสภาพปลากด ปลาดุก ปลาลิ้นหมา กุ้งขาว นับร้อย ๆ ตัวกันลอยตัวขึ้นเหนือน้ำเพื่อฮุบอากาศ และมีลักษณะเกยตื้น ในแม่น้ำบางปะกง
ปลาอีกง (Long-whiskered catfish I ชื่อวิทยาศาสตร์ Mystus gulio) เป็นปลาหนัง มีสีเทาอมทอง มีหนวดเหมือนปลาดุก ขนาดประมาณปลาสวาย ชอบอาศัยบริเวณน้ำกร่อยหรือปากแม่น้ำที่ไหลออกสู่ทะเล และยังเป็นปลาสัญลักษณ์ของแม่น้ำบางปะกง
