โลกสมัยใหม่มีคนน้ำหนักเกินเยอะมากกว่าเมื่อก่อนเพราะพฤติกรรมการกินการอยู่ที่เกินพอดี การกินไม่เลือกเป็นสาเหตุหลักของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-communicable Diseases; NCDs) 5 โรคที่ส่งผลกระทบอย่างแรงต่อระบบสาธารณสุขของไทย และอาจจะระบบสาธารณสุขของอีกหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก เพราะคนทุกวันนี้ใช้ชีวิตคล้าย ๆ กัน
5 โรค NCDs ที่ว่าคือ ความดันโลหิตสูง หัวใจ หลอดเลือดสมอง มะเร็ง และเบาหวาน ซึ่งรวมถึงภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน ที่อาจเกิดขึ้นกับหลอดเลือดขนาดใหญ่และหลอดเลือดขนาดเล็ก เช่น โรคหัวใจ ภาวะแทรกซ้อนทางไต ตา ปลายประสาท และเท้า จนมีคำพูดว่า ถ้าเป็นเบาหวานเมื่อไหร่ก็ให้ระวัง “ตา ไต หัวใจ ตีน” ซึ่งมักเรียงหน้าเข้ามาถ้าไม่ปรับเปลี่ยนการกิน การดื่ม การสูบ และการออกกำลังกาย
เฉพาะโรคเบาหวาน การเก็บข้อมูลในในภาคพื้นแปซิฟิกระบุว่า เมื่อ 2560 ประเทศไทยมีคนเป็นเบาหวาน 4.4 ล้านคน อยู่อันดับ 4 เรียงจาก 3 อันดับแรกคือ จีน อินเดีย และญี่ปุ่น ของไทยนั้นยังพบว่าในปี 2568 ผู้สูงอายุทุก 5 คน จะมี 1 คนที่เป็นเบาหวาน สมาพันธ์เบาหวานนานาชาติ (International Diabetes Federation: IDF) คาดการณ์ว่า พอถึงปี 2583 หรืออีก 16 ปีข้างหน้า ผู้ป่วยเบาหวานในไทยจะเพิ่มเป็น 5.3 ล้านคน คือเพิ่มปีละ 3 แสนคน ส่วนตัวเลขทั้งโลกเวลานี้พบผู้ป่วยโรคเบาหวาน 537 ล้านคน คาดว่าในปี 2588 จะเพิ่มเป็น 783 ล้านคน ประมาณว่าเมื่อถึงตอนนั้นถ้าประชากรโลกเพิ่มเป็น 9,000 ล้านคน จะมีคนป่วยเบาหวานเกือบร้อยละ 9 ของจำนวนประชากรโลก
วิถีชีวิตแบบกินอาหารเป็นยาช่วยให้คนสมัยก่อนห่างไกลโรค พืชรสขมอย่างมะระเป็น “ยา” สยบเบาหวานที่เหมาะกินกับสารพัดน้ำพริกซึ่งติดสำรับทุกมื้อ
มะระมีสองสายพันธุ์ มะระจีนลูกใหญ่เหมาะนำไปผัดและต้ม ราคาเอาเรื่องเหมือนกัน เพราะคนปลูกต้องประคบประหงม ห่อกระดาษไม่ให้แมลงวันทองต่อย ไม่งั้นไม่ได้กินดี แต่ถ้าเป็น “มะระขี้นก” ปลูกแล้วฝากเทวดาเลี้ยงได้ ความขมทำให้แมลงไม่เหลียว
มะระขี้นก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Momordica charantia L.) เป็นสมุนไพรที่คนโบราณรู้จักใช้มาเป็นพันปีแล้ว ทั้งในเอเชีย แอฟริกา และละตินอเมริกา ตำรับอายุรเวทบอกว่า มะระขี้นกช่วยลดน้ำตาลในคนที่เป็นเบาหวานประเภทที่สอง (แบบไม่พึ่งอินซูลิน) ช่วยรักษาตับ บรรเทาโรคเก๊าต์และข้ออักเสบ ในตำรับยาไทยใช้มะระเข้ายาเขียวเพื่อช่วยลดไข้ และใช้รากตำคั้นน้ำแก้โลหิตเป็นพิษ
ปัญหาคือ คนสมัยนี้กินของขม ๆ ไม่ไหว ถนัดแต่หวาน จึงมีการนำมะระขี้นกมาสกัดเพื่อกินแบบพุ่งเป้าเอาผลลัพธ์จริงจัง
มะระขี้นกเป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งที่นิยมปลูกในปราจีนบุรี เสร็จแล้วก็ทำเป็นมะระขี้นกแห้ง มีแหล่งรับซื้อทั้งหน่วยงานรัฐและเอกชน หลักเลยคือโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร นำไปผลิตเป็นแคปซูลภายใต้แบรนด์อภัยภูเบศร ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด แก้ไข้ แก้ร้อนใน
แต่การปลูกสมุนไพรเพื่อขายวัตถุดิบอย่างเดียว บางทีก็มีข้อจำกัดเรื่องราคารับซื้อเมื่อผลผลิตบางฤดูออกมาจนล้น มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ วิทยาเขตปราจีนบุรี จึงทำงานวิจัยเพื่อเพิ่มมูลค่ามะระขี้นกแห้ง
ทีมวิจัยนำโดย ดร.เปรมศักดิ์ พวงพลอย ภาควิชาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมเกษตรและการจัดการ คณะอุตสาหกรรมเกษตรดิจิทัล ได้ผลงานวิจัยเป็นผลิตภัณฑ์ “เครื่องดื่มผงพร้อมชงจากสารสกัดมะระขี้นก”
โดยการนำมะระขี้นกแห้งมาแปรรูปด้วยกระบวนการอบในตู้อบลมร้อน เสร็จแล้วบดเป็นผง ผสมกับหญ้าหวาน เพื่อให้ชงดื่มได้ง่าย สารสกัดมะระขี้นกมีสารชาแรนติน (Charantin) ที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และสารโพลีฟีนอล (Polyphenol) ที่ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ทำให้รู้สึกสดชื่น
อาจารย์เปรมศักดิ์บอกว่า ปกติมะระขี้นกแห้งจำหน่ายอยู่ที่กิโลกรัมละ 400-500 บาท เมื่อนำมาทำเป็นแคปซูล จำนวน 60 เม็ด จะขายได้ราคาไม่เกิน 100 บาท แต่ถ้าเป็นผลิตภัณฑ์แบบผง 1 กล่อง มี 10 ซองเล็ก จำหน่ายในราคา 200 บาท และเมื่อแปรรูปเป็นผง ก็สามารถต่อยอดเป็นแบบอื่นได้อีกในอนาคต
ผลิตภัณฑ์นี้ทำออกมา 3 รส คือ รสดั้งเดิม กลิ่นมะระขี้นกธรรมดา รสกลิ่นใบเตย เสริมความหอมจากใบเตย และรสกลิ่นมะลิเสริมความหอมจากมะลิ ฉีกซองชงดื่มได้เลย สาระสำคัญสามารถดูดซึมได้ทันทีในปริมาณเหมาะสม เหมาะสำหรับคนที่ไม่ได้เป็นโรคเบาหวานขั้นรุนแรง และดื่มเพื่อป้องกันโรคในเบื้องต้นได้ เมื่อจบโครงการก็ถ่ายทอดเทคโนโลยีดังกล่าวให้ชุมชนที่มีความพร้อม เวลานี้มีวิสาหกิจชุมชนสมุนไพรบ้านคลองสิบสาม ต.เขาสามสิบ อ.เขาฉกรรจ์ จ.สระแก้ว เป็นผู้ผลิต ชุมชนนี้มีชื่อเสียงเรื่องการปลูกสมุนไพรออแกนิกหลายชนิด และเป็นลูกข่ายที่ป้อนวัตถุดิบให้โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร มานานหลายปี นอกจากนี้ จังหวัดสระแก้วก็หนุนเสริมเกษตรกรในเรื่องนี้ เพราะตั้งธงเป็นเมืองสมุนไพรเช่นเดียวกับปราจีนบุรีที่เป็นเมืองพี่น้องกัน
สนใจผลิตภัณฑ์เข้าไปดูรายละเอียดในลิงค์ https://web.facebook.com/JatoonFarm/?_rdc=1&_rdr
TAGS #มะระขี้นก #สมุนไพรป้องกันเบาหวาน #กินผักเป็นยา #อยู่ดีกินดี #วิถีริมแม่น้ำ #บางปะกง #หาอยู่หากิน #อยู่ดีกินดีที่บางปะกง #กินตามน้ำ
ภาพจากวิกิพีเดีย
